top of page
A cultura do mar na Costa da Morte. Impulsado pola Fundación Eduardo Pondal e financiado polo GALP Costa da Morte no marco do Fondo Europeo Marítimo, de Pesca e de Acuicultura (FEMPA), nove concellos, outros tantos mares: A Laracha, Carballo, Malpica, Ponteceso, Cabana, Laxe, Vimianzo, Camariñas e Muxía.
Mar da Laracha
Situada sobre unha pequena península, é a única saída ao mar do municipio. Linda ao norte co Océano Atlántico, ao sur coa parroquia de Lendo e os Concellos de Arteixo e Carballo, ao leste con Arteixo, e ao oeste con Carballo. Caión tiña dúas fábricas de salgadura, secado e prensadura de sardiñas e bocartes principalmente; escola e posto de carabineiros. Os homes dedicábanse ao mar e as mulleres ían andando cos canastros na cabeza para vender o peixe na Coruña ou nas aldeas dos arredores. Tamén cultivaban as leiras próximas á costa, e, para regulárllela acidez, recollían as algas da praia, ricas en nitrato. Esta era parte do día a día nunha vila na que a súa actividade principal estivo sempre vinculada ao mar e aos recursos que nel había. Recoméndase visitar o porto, a lonxa, o paseo marítimo, a praia, onde se pode gozar dun magnífico atardecer, o pazo dos condes de Graxal, a igrexa parroquial de Santa María do Socorro, o santuario dos Milagres e o Arquivo da Pesca.
Mar de Carballo
Entre o Atlántico e as terras verdes de Bergantiños, Carballo esténdese ao longo de 187 quilómetros cadrados na entrada da Costa da Morte. Batido polas ondas feras do Atlántico, o areal comprendido entre Razo e Baldaio é, cos seus cinco quilómetros, un dos maiores de Galicia. Trátase dun espazo natural protexido que destaca pola excepcional beleza e riqueza ecolóxica das súas praias, da súa lagoa e marismas. Razo é, sen lugar a dúbidas, a parroquia máis turística de Carballo. O seu litoral é non só un concorrido areal, dotado de todos os servizos, senón tamén unha paraxe de grande importancia natural e xeolóxica. Está recoñecido como espazo natural protexido, integrado en Rede Natura, e nel poderás atopar toda unha curiosidade xeolóxica: os restos dunha praia fósil, formada no cuaternario Razo é unha praia coidada, limpa e accesible. O areal esténdese até máis aló de Baldaio, e pode enorgullecerse de ser un dos máis amplos de Galicia. Nel practícanse deportes como o surf, o parapente, o voleipraia ou a pesca submarina.
Mar de Malpica
Malpica de Bergantiños é o concello máis setentrional do xeodestino da costa da morte e ten unha forte identidade mariñeira por ser unha vila costeira. Malpica de Bergantiños aparece documentada por primeira vez no século XIII. Este territorio pertenceu ao arcebispado de Compostela nun primeiro momento e posteriormente foi traspasado ao conde de Monterrei no século XV. Parte da súa economía e desenvolvemento na pesca de baleeira, establecéndose como un dos portos baleeiros do século XVII situados na costa da morte. Foron os cántabros e vascos quen iniciou a industria baleeira en Malpica. De lonxe o sol ponse no Faro de Punta Nariga e a súa silueta solitaria a contraluz é testemuña incansable da paixón coa cal o mar roza as rocas día tras día, e da tranquilidade que o atardecer regala na Coruña. A luz do sol ilumina o último que vai quedando do día e regálanos un mar cheo de lume alá onde o toca. Unha posta de sol en Galicia que é a esencia da calma.
Mar de Ponteceso
Ponteceso caracterízase por ser o concello máis accidentado de Bergantiños. O concello de Eduardo Pondal sitúase na Costa da morte e a presenza de dúas altozanos en forma de pequenas serras fai que o concello teña unha enorme personalidade: Punta Nariga e O Roncudo.As orixes da vila teñen lugar na prehistoria, temos constancia de expresións prehistóricas como círculos de pedra, o castro do Nemeño ou petróglifos, recentemente descubertos na área do Roncudo. Doutra banda, a característica pedra da serpe é datada en época precristiana e crese que foi usada para realizar rituais prerromanos. O nome de Ponteceso orixínase debido á antiga existencia dunha ponte sobre o Río Anllóns na vila. A ponte actual, de cinco arcos, construíuse no século XIX sobre outro que se considera de orixe romana. Igualmente a dominación romana deixou o seu selo co paso da vía romana Per Tola Marítima. Próximo á praia da Ermida situábase un castro, posteriormente levantouse unha capela dedicada á Virxe dá Estrela, que deu nome á illa e á praia.
Mar de Cabana
Concello de Cabana ocupa parte do fondo da ría de Corme e Laxe, dende Ponteceso ata o extremo oriental da praia de Laxe. Pódese dicir que Cabana, dentro da Terra de Bergantiños á que pertenece, é un balcón sobre a ría de Corme e Laxe, e mira de lonxe a dita Costa da Morte. Pero ademais de ser un municipio costeiro, as terras de Cabana penetran considerablemente cara o interior, uns quince quilómetros hai a voo de paxaro entre as praias de San Pedro e Rebordelo e a aldea de Padrín ao sur do concello. As principais fontes de riqueza son a pesca, a agricultura e a gandeiría. Os barcos como medio de transporte acadaron dende moi cedo un gran desenvolvemento, sendo durante moitos séculos o principal elemento de comunicación. A construción de embarcacións ten en Galicia unha gran tradición e Cabana de Bergantiños non é allea a isto. Xa no século XVIII na ría de Corme e Laxe había unha importante actividade pesqueira, como vimos antes que mencionaba o Padre Sarmiento e, polo tanto, unha necesidade de construír embarcacións.
Mar de Laxe
Laxe é unha vila mariñeira que se empraza no litoral da costa dá morte. A súa historia antecédese a tempos prehistóricos, testemuña diso é o castro de Torre de Moa e os seus restos arqueolóxicos castrexos. A orde militar relixiosa dos templarios fixo presenza nesta costa para defender Laxe da piratería a través do mar. Posteriormente estas terras son cedidas polo rei á casa dos Mariño. Outras casas importantes en Galicia como o conde de Traba na idade media tamén tiveron fortes influencias en Laxe, así como a familia Moscoso – Altamira. No século XIV construíuse a igrexa de Santa María a Nova tamén tería funcións defensivas. A pesar diso, no século XVIII a vila foi arrasada polos piratas ingleses. O destino quererá que en 1830 afúndase na baía o buque inglés «Adelaide». Procedente de Bristol con rumbo ás Antillas, o barco transportaba armas e ouro. O temporal que azoutaba esa noite a costa levou ao capitán Guillermo Dovel a buscar refuxio na ría. S
Mar de Vimianzo
Vimianzo presenta unha gran riqueza en elementos arqueolóxicos da época prerromana, especialmente do megalitismo e da época castrexa ou castrexa. Destaca a gran concentración de dolmens/dólmenes no municipio, tamén os municipios limítrofes contan importantes obras (destacan no próximo municipio de Cabana de Bergantiños o dolmen de Dombate e o castro da Cidá de Borneiro). No centro do municipio atópase o castro de As Barreiras, en mal estado de conservación, onde apenas se distingue o muro que o fortificaba, en 2010 iniciáronse traballos de escavación arqueolóxica que revelaron que é do século I ou II a.C. O lugar de Sabadelle, na parroquia de Carantoña, é un pequeno pero fermoso tramo costeiro, a única saída ao mar coa que conta o concello de Vimianzo. Linda coa localidade de Camelle – Camariñas e Traba en Laxe. Foi un antigo enclave baleeiro ocupado por pescadores vascos desde o século XIII e utilizado polos noruegueses hai un século. A zona conta cunha praia de birlos con varios regachos que van ao mar. Hai restos dun antigo poboado de orixe medieval que conserva unha casa nobre con escudo do fidalgo Gregorio de Lema do século XVI.
Mar de Camariñas
Camariñas é unha vila mariñeira coñecida polos seus encaixes de palillos e pola súa riqueza natural e ambiental da que é testemuña o Faro de cabo Vilán, un dos máis emblemáticos de Galicia. Ocupa unha península con dúas caras, unha mirando ao mar atlántico e a outra ás tranquilas augas da ría que comparte co concello veciño de Muxía. O topónimo de Camariñas procede da planta arbustiva caramiña (Corema album). A economía da vila depende das actividades relacionadas co mar e a elaboración destes. O noso porto pesqueiro é o de maior peso comercial na Costa da Morte, fundamentalmente nas especies de sardiña e polbo. Contamos tamén con confraría de pescadores, agrupación de mariscadoras e percebeiros así como unha das conserveras de maior tradición da Costa da Morte, Grupo Cerdeimar, e empresas de preparación e elaboración de polbo, algas e mariscos.
Mar de Muxia
Muxía é unha vila mariñeira por excelencia; a maioría das súas casas están construídas enriba do tómbolo de area que se formou entre a península que acada o seu punto máis alto no Monte Corpiño (67 m.), verdadeira mole granítica situada ao norte da vila, e o Monte Enfesto na parte sur. As primeiras casas estaban situadas na zona da ribeira ao abeiro do Monte Corpiño, onde estaba a antiga praia hoxe desaparecida pola construción do malecón e o porto. A praza do Cabo da Vila, como ben indica o seu nome, formaba o extremo sur do núcleo urbano. Resulta difícil, pola falla de documentación e vestixios históricos, saber como e cando se fundou a vila de Muxía. A súa orixe está de seguro vencellada o mosteiro de San Xiao de Moraime, que exerceu unha gran influencia durante toda a Idade Media sobre as terras do seu arredor; o santuario da Virxe da Barca a súa historia vai parella á historia de Muxía.
bottom of page